De uitbraak van het coronavirus roept veel vragen bij HR en werkgevers op. Moet ik voorzorgsmaatregelen treffen, en mijn medewerker vermoedt dat hij besmet is met coronavirus. Wat te doen? Op deze pagina vindt u een overzicht van veelgestelde vragen over het coronavirus. Mist u een vraag? Mail info@posupport.nl en wij kijken of we uw vraag kunnen beantwoorden.

Mijn medewerker vermoedt dat hij besmet is met het coronavirus. Wat te doen?

Volg altijd de actuele adviezen  van RIVM. Bij verkoudheidsklachten en verhoging tot 38,0 graden Celsius is het advies om thuis te blijven. Als de medewerker nog niet thuis was, zorg dan dat hij of zij thuis blijft en anderen niet besmet. Stel dat een medewerker op het werk vermoedt dat hij besmet is, stuur hem dan direct naar huis. Dat is soms wel gemakkelijker gezegd dan gedaan want bij een vermoeden van besmetting moet een werknemer bijvoorbeeld niet in een trein gaan zitten. Het is ook niet verstandig om een collega te vragen om de werknemer naar huis te brengen. Misschien kan aan de werknemer een bedrijfsauto worden uitgeleend? Misschien kan de partner de werknemer ophalen? Bespreek met de werknemer de mogelijkheden die het minste kans op besmetting van anderen opleveren.

De werknemer moet worden behandeld als iedere andere werknemer die ziek is. De ziekte zal bijvoorbeeld moeten worden aangemeld bij de verzuimverzekering als de werkgever die heeft. Ook zal het loon tijdens ziekte aan de werknemer doorbetaald moeten worden zoals dat gebruikelijk is.
 

Huisgenoot van werknemer is ziek en moet daardoor verplicht thuisblijven. Wat te doen?

In dit kader heeft de rechtbank Maastricht op 23 juni 2020 in een kort geding een uitspraak gegeven. De rechtbank oordeelde dat bij quarantaine (nog) geen sprake is van een zieke werknemer, maar van een werknemer die gehoor moet geven aan een opgelegde voorzorgsmaatregel van de overheid. Wanneer een huisgenoot koorts heeft, moeten de andere gezinsleden in thuisquarantaine tenzij ze werkzaam zijn in een cruciaal beroep of vitaal proces. In dat geval blijven zij alleen thuis als ze zelf klachten hebben. Als de werknemer in contact is geweest met een persoon die mogelijk besmet is met het coronavirus en van overheidswege in quarantaine moet en niet thuis kan werken omdat dit in zijn/haar beroep onmogelijk is, is dat een omstandigheid die niet in de risicosfeer van de werknemer ligt. De werkgever is in dat geval verplicht het loon door te betalen (tenzij partijen dit voor de eerste zes maanden van de arbeidsovereenkomst hebben uitgesloten). Omdat in een dergelijke situatie geen sprake is van ziekte, mag de werkgever geen wachtdagen op het loon inhouden en moet de werkgever het volledige loon betalen.

Mijn werknemer heeft gemeld dat hij besmet is met het coronavirus, mag ik dit bijhouden op een lijst?

Geeft een werknemer bij ziekmelding aan dat hij of zij besmet is met het coronavirus, dan mag je deze gegevens als werkgever niet registreren. Het is dan ook niet toegestaan om een lijst bij te houden van werknemers die besmet zijn. Heeft de werknemer je geïnformeerd dat hij of zij het coronavirus heeft, dan kun je als werkgever contact opnemen met de bedrijfsarts of de arbodienst. Die kan adviseren of het nodig is om verdere maatregelen te treffen voor het bedrijf en de rest van het personeel.

Mag ik een werknemer die zich ziek meldt vragen of hij het coronavirus heeft?

Hoewel het begrijpelijk is dat werkgevers dit willen weten, is het niet toegestaan om bij een ziekmelding te vragen wat een werknemer mankeert. Je kunt een werknemer dus ook niet verplichten om deze informatie te verstrekken

Je mag de werknemer wel vragen om zich met spoed te laten controleren op corona bij de arbodienst of bedrijfsarts. Vermoedt de arts dat de werknemer het coronavirus heeft, dan zal hij/zij met spoed contact opnemen met de regionale GGD. De GGD kan dan in overleg met de werkgever maatregelen treffen voor op de werkvloer.

Dit mag je ook vragen aan een zieke medewerker:

Mag ik werknemers informeren dat een collega besmet is?

Een werkgever mag niet aan andere werknemers laten weten dat een bepaalde werknemer besmet is met het coronavirus. Je mag wel in het algemeen bekendmaken dat een werknemer het virus heeft. Zorg dan dat de berichtgeving niet herleidbaar is tot een bepaalde werknemer. De werknemer mag wel zelf aan collega’s vertellen dat hij of zij het virus heeft, maar als werkgever mag je dit niet registreren.

Wanneer moet een werkgever zijn medewerkers thuis laten werken wegens het coronavirus?

De regering heeft alle Nederlanders opgeroepen om zoveel mogelijk thuis te werken. Als een werknemer thuis kan werken, dan zal de werkgever zijn werknemers dus thuis moeten laten werken. Daarom is het van belang om goed te onderzoeken, en met alle werknemers te overleggen of thuiswerken een optie is.

De eerste vraag die dan moet worden gesteld is natuurlijk of de werkzaamheden in een thuissituatie kunnen worden uitgevoerd. Als een deel van het werk thuis kan worden gedaan, maar een deel ook niet. Denk er dan over na om de werknemer deels thuis te laten werken. De werknemer is dan zo kort mogelijk op de werkplek, waardoor het besmettingsgevaar ook minder groot is.

De tweede vraag die gesteld moet worden is of de desbetreffende werknemer de mogelijkheid heeft om thuis te werken. Heeft hij een goede thuiswerkplek of kan hij die creëren? Wat kan de werkgever doen om een goede thuiswerkplek te creëren? Hij zou bijvoorbeeld een laptop ter beschikking kunnen stellen aan de werknemer. Of een goede bureaustoel aan de werknemer kunnen uitlenen. De apparatuur en het meubilair dat in het bedrijf staat wordt immers bij veel thuiswerkende werknemers, toch niet gebruikt.

Gespreide werktijden

Met het oog op het vermijden van sociale contacten wordt door het RIVM geadviseerd om – als thuiswerken niet (volledig) mogelijk is – gespreide werktijden aan te houden. Daardoor zijn minder mensen gelijktijdig op het werk aanwezig en vermindert het besmettingsgevaar.

Je zou een rooster kunnen maken en een groep medewerkers vroeg kunnen laten beginnen die ook vroeg naar huis gaat (en thuis eventueel nog wat werk afmaakt) en een andere groep medewerkers zou je laat kunnen laten beginnen (zij zouden voordat ze naar het werk komen thuis eventueel al wat werk kunnen doen).

Als thuiswerken geen optie is
Als thuiswerken nauwelijks een optie is, dan wordt van de werkgever verwacht dat hij de maximale voorzorgsmaatregelen treft om besmetting op het werk te voorkomen

Moeten werkgevers voorzorgsmaatregelen nemen om besmetting met het coronavirus te voorkomen?
Ja, in het algemeen geldt dat een werkgever moet zorgen dat hij zoveel mogelijk voorkomt dat zijn werknemers ziek worden of gewond raken door of vanwege het werk. Het is met andere woorden de verantwoordelijkheid van een werkgever om zijn medewerkers zo veilig mogelijk te laten werken. Als werknemers door het werk het risico lopen om besmet te raken met het coronavirus, dan is het aan de werkgever om al het mogelijke te doen om besmetting te voorkomen.

Mensen met klachten als verkoudheid en hoesten moeten thuisblijven van het RIVM. Hebben zij recht op

loondoorbetaling?

Ja dat hebben zij. Als een werknemer niet kan werken of preventief moet thuisblijven wegens deze situatie, dan ligt dat niet in de risicosfeer van de werknemer en moet je het loon doorbetalen. Er wordt wel verwacht dat wanneer je thuis moet blijven in verband met klachten je wel je werk thuis uitvoert. Indien je door ziekte te ziek bent om je werk uit te voeren, meldt je je ziek.

Wat als een werknemer niet thuis kan werken ivm functie?

Als een werknemer in contact is geweest met een persoon die mogelijk besmet is met het coronavirus of zelf klachten heeft en van overheidswege in quarantaine moet en niet thuis kan werken omdat dit in zijn/haar beroep onmogelijk is, is dat een omstandigheid die niet in de risicosfeer van de werknemer ligt. De werkgever is in dat geval verplicht het loon door te betalen. Omdat in een dergelijke situatie geen sprake is van ziekte, mag de werkgever geen wachtdagen op het loon inhouden en moet de werkgever het volledige loon betalen.

Als een werknemer meldt preventief thuis te willen blijven, is dat dan een ziekmelding?

Als een werknemer meldt preventief thuis te willen blijven, is dat dan een ziekmelding?  In principe is dit geen ziekmelding. Als het om algemeen preventief thuisblijven gaat, is dat geen ziekmelding. Als thuiswerken geen optie is, dan kun je je afvragen of iemand dan wel thuis zou moeten blijven. Als de werknemer aangeeft dat het om griepverschijnselen of medische klachten gaat, dan is het wel een ziekmelding.

Mogen wij een werknemer op een andere locatie laten werken, bij een andere klant van ons?

De situatie: een klant van ons gaat dicht en de werkneemster kan daar op locatie niet meer schoonmaken maar wel bij een andere klant van ons. Deze klant zit 8 km verder dan waar zij nu werkt. Zij weigert nu, maar wat zijn voor werkgever de mogelijkheden? Mogen wij in deze situatie een medewerker op een andere locatie laten werken?

Ja, dat mag. Als werkgever heb je instructierecht. Dat betekent dat je als werkgever mag bepalen hoe, wat en waar het werk wordt verricht. Die instructies moeten natuurlijk wel redelijk zijn. Maar als het werk op de ene locatie stopt en de werkgever heeft werk beschikbaar op een andere locatie die 8 km verderop is gevestigd, dan is dat een redelijke instructie. Als de werknemer weigert, dan is het goed om de werknemer te vragen waarom zij niet wil. Als dat legitieme redenen zijn, dan moet de werkgever heroverwegen, of de werkgever moet op zoek gaan naar een oplossing. Als de afstand het probleem is, dan zou je als werkgever bijvoorbeeld tijdelijk een elektrische fiets ter beschikking kunnen stellen of iemand zou de werknemer op kunnen halen. Of reiskosten voor het openbaar vervoer kunnen aanbieden. Als je als werkgever goede oplossingen hebt aangeboden en de werknemer blijft weigeren, dan ben je als werkgever geen loon verschuldigd; het risico van het niet werken ligt in dat geval in de risicosfeer van de werknemer.

Kan het inrichten van een volledig arboproof thuiswerkplek in deze omstandigheden wel worden gevraagd?
Juridisch gezien wel. Om na te gaan of een thuiswerkplek geschikt is om langdurig te werken, mag een werkgever volstaan met het door de werknemer laten invullen van een checklist of met het ondertekenen van een verklaring dat hij een arbo-proof werkplek heeft. De arbodeskundige hoeft niet bij hem langs te gaan. Werkgevers zouden voor nu kunnen volstaan met het goed voorlichten van hun werknemers over de eisen die gelden voor een ergonomisch verantwoorde werkplek.

In onze sector reizen medewerkers met elkaar in één voertuig naar de werklocatie. Welke regels gelden tijdens

dit reizen?

De basisafspraak is dat je altijd 1,5 meter afstand houdt van diegenen die niet tot jouw huishouden behoren (dus geen gezinsleden of huisgenoten zijn). Het is dus erg onverstandig om met een collega in één werkbus te zitten. Een werkgever mag dat in deze situatie ook niet van zijn werknemers vragen. Overweeg daarom andere opties, bijvoorbeeld allemaal in een aparte auto, één met de werkbus en de anderen met een scooter? Of met een (elektrische) fiets?

Een boete wordt pas uitgedeeld als je met 3 of meer mensen bij elkaar bent en onvoldoende afstand houdt. Dat geldt ook als je met 3 of meer mensen in één auto zit. Die boetes bedragen voor 13 t/m 17-jarigen € 95,- en voor 18 jaar en ouder € 390,-. Bedrijven kunnen tot € 4.000,- boete krijgen als ze zich niet aan de regels houden.

Moet de werkgever de inrichting van de tijdelijke thuiswerkplek vergoeden?

In artikel 44 van de Arbeidsomstandighedenwet is vastgelegd dat de werkgever de kosten die hij maakt om te voldoen aan arbowetgeving niet bij werknemers in rekening mag brengen. De kosten om bijvoorbeeld de thuiswerkplek ergonomisch in te richten komen dus voor rekening van de werkgever.

Het is daarom belangrijk om schriftelijk vast te leggen dat het thuiswerken een tijdelijke situatie betreft en wordt ingesteld vanwege de buitengewone situatie (de bestrijding van het coronavirus, wegens het verzoek van de overheid). Daarnaast is het van belang af te spreken welke faciliteiten de werkgever verzorgt en welke kosten de werknemer (gedeeltelijk) vergoed krijgt als deze zelf middelen aanschaft of bepaalde kosten maakt in verband met arbo-eisen. Spreek ook af dat de werknemer faciliteiten weer inlevert als de bijzondere situatie en daarmee het thuiswerken stopt. Let wel op, als een werknemer zelf heeft verzocht om thuis te werken op grond van de Wet flexibel werken dan kan de werkgever dit thuiswerken niet zomaar intrekken.

Voor de werkruimte thuis zijn verschillende fiscaal gunstige regels van toepassing. Bekijk ook of faciliteiten tijdelijk uitgeleend kunnen worden. De apparatuur en het meubilair die in het bedrijf staan worden immers bij veel thuiswerkende werknemers momenteel toch niet gebruikt. Leg in dat geval vast dat een middel in bruikleen wordt gesteld. Mocht u een voorbeeld bruikleenovereenkomst wensen, dan kunt u deze vrijblijvend opvragen bij ons.

Een kind van een werknemer wordt naar huis gestuurd vanwege hoesten en lichte koorts. Wat nu?

Als de school een werknemer op zijn werk belt dat zijn kind moet worden opgehaald omdat het hoest en lichte koorts heeft, heeft de werknemer dan recht op verlof? In dit soort situaties is het altijd goed om een splitsing te maken tussen de situatie die direct opgelost moet worden; de calamiteit om het zo te zeggen en de situatie van het zieke kind.

De calamiteit
Als een werknemer wordt weggeroepen om het kind op te komen halen, heeft hij recht op ‘calamiteitenverlof’. De werknemer heeft recht op dit volledig doorbetaalde verlof zo lang als het normaal gesproken duurt om de calamiteit op te lossen. In dit geval zal dat de tijd zijn die het normaal gesproken duurt om het kind op te halen van school en om opvang voor hem te zoeken.

De opvang
Normaal gesproken houdt het verlof hierbij op. Als een kind hoest en lichte koorts heeft, dan is het niet noodzakelijk dat de werknemer zelf voor het kind zorgt. Dat is wel een voorwaarde voor eventueel zorgverlof.

In dit specifieke geval waarbij het kind naar huis is gestuurd omdat het zo zou kunnen zijn dat het besmet is met het coronavirus, is dat anders. Door de besmettelijkheid van het virus zal het vinden van opvang niet (zo makkelijk) lukken. Dat maakt dat het in dit geval wel noodzakelijk is dat de werknemer zelf voor het kind zorgt. Niet omdat het kind zo ziek is, maar omdat er niemand anders is die voor het kind kan of wil zorgen. In dit geval kan een werknemer dus wel zorgverlof opnemen.

Zorgverlof
Hij kan kortdurend zorgverlof aanvragen voor maximaal 2 weken per jaar. Tijdens het kortdurend zorgverlof geldt een loondoorbetalingsverplichting van 70% van het loon en volledige opbouw van vakantiedagen.
Let op! Dit is de wettelijke regeling, in de arbeidsovereenkomst, een arbeidsvoorwaardenreglement of cao kunnen afwijkende regels over kortdurend zorgverlof staan.

Als de werknemer langer voor het kind moet zorgen, dan zou hij tot maximaal 6 weken per jaar langdurend zorgverlof kunnen aanvragen. Tijdens het langdurend zorgverlof geldt geen loondoorbetalingsverplichting maar de opbouw van vakantiedagen loopt wèl door.
Let op! Dit is de wettelijke regeling, in de arbeidsovereenkomst, een arbeidsvoorwaardenreglement of cao kunnen afwijkende regels over langdurend zorgverlof staan.

Hoe pakken wij het aan?
Mocht u een vraag hebben over het coronavirus met betrekking tot uw personeel? Neem vrijblijvend contact met ons op en wij zullen u zo goed mogelijk te woord staan.